Στο πλαίσιο εκδήλωσης, που πραγματοποίησε το Πάντειο Πανεπιστήμιο την 31-05-2021, με θέμα την παρουσίαση βιβλίου με τίτλο "Γυναικοκτονίες, Έμφυλη Βία, Δικαστικοί Αγώνες και Φεμινιστικές Δράσεις", καλεσμένη ομιλήτρια ήταν η Αξιωματικός και συγγραφέας Σοφία Βαγενά, που ανέπτυξε το θέμα «Ποιος ο ρόλος της Αστυνομίας στην πρόληψη των γυναικοκτονιών».
Στην ομιλία της αναφέρθηκε στη ραγδαία αύξηση της έμφυλης βίας στην Ελλάδα, αναφέροντας χαρακτηριστικά, ότι κάθε μήνα περίπου έχουμε την τέλεση μίας γυναικοκτονίας, που είναι είτε συζυγοκτονία, είτε φόνος γυναίκας στο πλαίσιο ενδοοικογενειακής ή συντροφικής σχέσης. Τελικά, μήπως ισχύει και στη χώρα μας το σύνθημα της Ιταλίας «Οι δολοφόνοι έχουν τα κλειδιά του σπιτιού σου»;
Στην Ελλάδα ο όρος γυναικοκτονία δεν είναι ευρέως γνωστός. Γυναικοκτονία δεν σημαίνει δολοφονία με θύμα γυναίκα, όπως για παράδειγμα σε μια ληστεία μετά φόνου με θύμα γυναίκα, αλλά δολοφονία-εξαφάνιση-εκμηδένιση γυναίκας, λόγω ακριβώς της ιδιότητας του φύλου της. Από στατιστικά δεδομένα φαίνεται ότι οι περισσότερες γυναίκες δολοφονούνται εντός της οικίας τους, ενώ οι περισσότεροι άντρες δολοφονούνται σε άλλους χώρους, που υποδηλώνει ότι οι γυναίκες πέφτουν πιο συχνά θύματα ακραίας ενδοοικογενειακής βίας.
Ο θάνατος εκείνων, που δολοφονήθηκαν από ερωτικούς συντρόφους, δεν προκύπτει συνήθως από τυχαίες ή αυθόρμητες πράξεις, αλλά αποτελεί την κορύφωση προηγούμενης έμφυλης βίας. Η ζήλια και ο φόβος της εγκατάλειψης είναι κάποια από τα κίνητρα.
Η Ελληνική Αστυνομία, πέραν του έργου της εξιχνίασης των ανωτέρω εγκλημάτων, καταγράφει συγκεντρωτικά στατιστικά δεδομένα για τα θύματα των ανθρωποκτονιών, ανάλογα με το φύλο, χωρίς να υπεισέρχεται σε λεπτομερή ποιοτική ανάλυση ως προς το κίνητρο και την προσωπικότητα του δράστη, ήτοι αν πρόκειται για αποτέλεσμα ρατσιστικού μισογυνισμού, κατ' όνομα επικαλούμενων «λόγων τιμής», προηγούμενων επεισοδίων ψυχοσωματικής βίας, εκμετάλλευσης γυναικών στο πλαίσιο οργανωμένου εγκλήματος κ.α.. Σε Ευρωπαϊκό πλαίσιο τα δεδομένα, που προέρχονται από εθνικές αστυνομικές υπηρεσίες δεν είναι συγκρίσιμα μιας και δεν καταγράφονται τα ίδια στοιχεία. Με άλλα λόγια, υπάρχουν περιπτώσεις, που μία γυναικοκτονία καταχωρείται ως ανθρωποκτονία, στην οποία απαλείφονται τα έμφυλα χαρακτηριστικά και τα σεξιστικά κίνητρα του δράστη.
Χρειάζεται άμεσος συντονισμός δομών (αστυνομία, δικαιοσύνη, κοινωνικοί λειτουργοί, κέντρα κακοποιημένων γυναικών) και προστασία της γυναίκας. Ταυτόχρονα απαιτείται ειδική επιμόρφωση του προσωπικού των ανωτέρω φορέων, που έχουν αρμοδιότητα το χειρισμό υποθέσεων κακοποιημένων γυναικών.
Η Πολιτεία οφείλει να ενισχύσει τα μέτρα στήριξης των θυμάτων και να δημιουργήσει συνθήκες ασφάλειας, ώστε να «ανοίξουν στόματα», πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών. Η Ελληνική Αστυνομία από την πλευρά της, θα πρέπει να δραστηριοποιήσει αποτελεσματικά τα Τμήματα Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, στελεχώνοντας τα με κατάλληλο προσωπικό και ψυχολόγους κι αναθέτοντάς σε αυτά προανακριτικό έργο, τόσο από άποψη εξειδίκευσης, όσο και για την ελάφρυνση του έργου των κατά τόπους Αστυνομικών Τμημάτων.
της Σοφίας Βαγενά
Γραμματέας Ανοιχτής Κίνησης Δημοκρατών Αξιωματικών
Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΞΙ.Α. & ΕΝ.ΑΞΙ.Α.
